Havacılık elektrik sistemlerine hizmet veren elektrik personeli, kendi mesleki eğitimini bitirip, Kurumumuza başlamasına müteakip, havacılıkla ilgili birçok eğitimi yerinde uygulamalı olarak almaktadır. Havacılıkta bir elektrik personelinin tam verimli olarak görev yapması, 19 adet Annex, kitapçığı ve Havacılığın her safhasıyla ilgili onlarca Doküman(DOC), Manuel Dizayn (Havalimanı tasarım el kitapları) vb. ICAO’nun yayınlamış olduğu dokümanlarla ilgili en az 2 yıl eğitim alarak yetişmektedir.
Bu eğitimler sonucunda personel; Hava Seyrüsefer sistemlerine yönelik Elektrik cihazlarının tesis ve işletimini ICAO dokümanları doğrultusunda yapmakta ve sürekli değişen yayınları izleyerek bu doğrultuda cihazların revizyon ve işletimini yapmaktadır.
Kurumumuzda Havacılık Elektrik Hizmetleri:
Uluslararası alanda;
Havacılık Sektöründe otorite olarak kabul edilen Uluslar arası kuruluşlar ICAO (International Civil Aviation Organization ), FAA (Federal Aviation Administration), EUROCONTROL, the European Organisation for the Safety of Air Navigation, IATA (International Air Transport Association) koymuş olduğu kurallar ve kaideler doğrultusunda, Hava Seyrüsefer Teknik Hizmetlerinin teknik yeterliliği uygun, yurt dışı ve yurt içi bir çok eğitim almış personel tarafından sağlanmaktadır.
Ülkemizde TSE tarafından Elektrik Teknik Personeline verdiği hizmetler :
TS-EN ISO- 9001 Kalite Yönetim,
TS- EN ISO-10002 Müşteri Memnuniyeti
TS-18001-İş Sağlığı ve Güvenliği
TS-EN ISO-14001 Çevre Yönetimi
Belgeleri ile standart altına alınmıştır.
“……Havacılık teknik sistemlerinin idamesinde tecrübe, deneyim ve personel sürekliliği ile eğitim sürekliliği hava seyrüsefer emniyeti için kritik önem taşımaktadır……”
“Bahse konu eğitimleri alan Elektrik Personeli: Türk hava Sahasına Hizmet veren Radar Sistemleri ile Aşağıda ayrıntıları ile belirtilen Seyrüsefer sistemlerine ait Enerji nakil hatlarının, Radara ait Trafo istasyonlarındaki özel dizayn edilmiş Yüksek gerilim ve Alçak Gerilim (YG/AG) Elektrik Otomasyon sistemlerinin, Jeneratörlerin, Kesintisiz Güç Kaynaklarının (UPS), Yenilenebilir ( Güneş ve Rüzgar) Enerji Sistemlerinin, Bakım onarım ve projelendirme işlemlerini gerçekleştirir.”
HAVACILIK ELEKTRİK BİRİMİ HİZMET YERLERİ
1-GENEL HAVACILIK ELEKTRİK SİSTEMLERİ:
Kuvvet Santrali (Havalimanı Enerji Merkezi) Yüksek Gerilim-Alçak Gerilim (YG/AG) Elektrik Sistemleri:
--- Enerji Nakil hatları (1-KÖK Binası 2- ENH hatları)
--- Scada Sistemleri (YG/AG)
--- Yüksek gerilim hücre, kesicileri ve Ring Hatları
--- Elektrojen Grupları(Yedek Güç Kaynakları)
--- UPS (kesintisiz güç kaynakları)
--- AG Panolar
B)Teknik Blok YG/AG Elk. Sistemleri
--- Scada Sistemleri(1-YG/AG Scada sist. 2-Pist Scada Sist.)
---Yüksek gerilim hücreleri, kesicileri ve Ring Hatları
(K.SANTRALİ TERM.VOR, ILS, RADAR besleme hatları.)
--- UPS (kesintisiz güç kaynakları)
--- AG Panolar(iç İhtiyaç)
--- Pist Işıkları Besleme ve Kontrol Sistemleri
C) Terminal Elektrik Sistemleri
---Scada Sistemleri(YG/AG VE SSY YRD.İST. RİNG HÜRELERİ)
---Yüksek gerilim hücre, kesicileri ve Ring Hatları
---UPS (kesintisiz güç kaynakları)
---AG Panolar
---Çevre aydınlatma sistemleri
---SS Cihaz Ring beslemesi ve iç ihtiyaç sistem beslemeleri
---Dahili ve Harici Elektrik sistemleri
D) Havalimanı Dışı Seyrüsefer İstasyonları
---Radar istasyonları
---VOR istasyonları
---Elektrojen grupları
---UPS (Kesintisiz Güç Kaynakları)
Türkiye hava sahası içerisinde; gerek 55 adet Hava Limanlarına iniş kalkış yapan uçaklara gerekse hava sahamızı kullanıp transit geçiş yapan uçaklara hizmet veren seyrüsefer cihazlarını basit olarak 2 grupta toplayıp tarif edebiliriz.
RADARLAR:
Hava Sahasını sürekli kontrol altında tutmak ve hava trafik akışını güvenli bir şekilde düzenlemek ve hava sahasına giren uçakları tespit etmek, güvenli geçiş yollarından geçmesini sağlamak üzere kullanılan radar sistemleri,
Türkiye genelinde:
8 adet primary surveillance radar (PSR),
26 adet Monopulse secondary surveillance radar (MSSR),
Toplamda 43 adet radar istasyonu vardır. Bu radar istasyonları havalimanları içinde ve dışında konuşlanmıştır.
2-SEYRÜSEFER YARDIMCI CİHAZLARI:
Uçakların hava sahasından geçiş yolunun elektronik olarak belirlenmesinin sağlanması, bir havalimanından diğer havalimanına uçakların belirlenen yol güzergâhından gitmesine, Havalimanına alçalmasına, yaklaşmasına ve konmasına yardımcı olan Seyrüsefer Yardımcı Sistemleri(SSY) ve istasyonları
Türkiye genelinde:
73 Adet Very high freguency omnidirectional radio range (VOR),
(VOR Cihazı Uçaklara Yön ve açı bilgisi verir)
73 adet Non Dierectional Radiobeacon (NDB),
(NDB Cihazı Uçaklara Yön ve açı bilgisi verir)
14 adet Distance measuring eguipment (DME),
(DME Cihazı Uçaklara Mesafe Bilgisi Verir)
69 adet Instrument Landing System ( ILS) bulunmaktadır.
(ILS Cihazları Uçaklara Havalimanı pistine düzgün bir açı ile yaklaşma ve iniş kolaylığı sağlar.)
ILS :
3 ayrı cihaz grubunun tesisinden oluşur
1-G/P=Glide Path: (Uçaklara İniş Açısı vererek düzgün iniş yapmasına yardımcı olur.)
2-Localizer: (Uçakların Pisti ortalamasına yardımcı olur)
3-Marker: a) auther marker, b)middle marker c) İnner marker
(Markerler pilotların Alçalma, iniş ve pas geçme kararı almasında yardımcı olur)
SSY Cihazlarından VOR, NDB, DME genelde üçü bir istasyon içerisine tesis edilir. Ayrı ayrıda tesis edilebilmektedir.
VOR, NDB, DME cihazları, Havalimanına alçalma ve enroute kısmında elektronik yolların çizilmesi, kavşakların oluşturulması ve Havalimanının yerinin elektroniksel yön ve açıyla belirlenmesi için kullanılır. Bu cihazlar Havalimanı sınırları içinde ve/veya dışında tesis edilir.
ILS cihazları; Havalimanı içerisine ve inner ve middle markerler havalimanı içerisine auther markerler dışına tesis edilir, ILS Cihazı Uçağın piste doğru bir açı ile yaklaşmasına, düzgün bir iniş açısıyla inmesine ve uçağın pisti ortalamasına yardımcı olur.
PİST AYDINLATMA SİSTEMLERİ:
Uçakların geceleri ve görüş koşullarının kısıtlı olduğu sisli ve puslu havalarda uçakların iniş ve kalkışları için, görerek piste yaklaşma yapma, doğru mesafeye teker koyma, PAT sahaları üzerinde hareket etmeleri gibi operasyonlarını sağlayan aydınlatma sistemleridir. Havalimanlarında Pist kenar, pist eşik, pist sonu, PAPİ (yaklaşma eğim göstergesi ışıkları, yaklaşma, tekerlek temas, pist merkez hattı,stop barası, taksiyolu kenar, taksiyolu merkez, apron ışıkları olmak üzere pist özel aydınlatma sistemleri ve binlerce armatür, trafo, regülatör vb. elektrik ekipmanı bulunmaktadır. Adından da anlaşılacağı üzere söz konusu sistemler ve aydınlatma armatürleri piyasada bulunmayan sistem ve malzemeler olduğundan bu sistemlerin uluslararası standartlarda işletilmesi belli eğitim ve tecrübeleri gerektirmektedir.
Sadece İstanbul Atatürk Havalimanı pist, Apron Taksiyollarında (PAT) yaklaşık 10.000 Armatür bulunmaktadır. En küçük havalimanı PAT sahalarında 2000 civarında armatür bulunmaktadır. İdaremizin işlettiği toplam 49 havalimanı bulunduğu düşünülürse Elektrik personelinin önemi daha iyi anlaşılmaktadır.
“ Elektrik Personeli: Türk hava Sahasına Hizmet veren Seyrüsefer Yardımcı Sistemlerine(SSY) ait Enerji nakil hatlarının, SSY Trafo istasyonlarındaki özel dizayn edilmiş Yüksek gerilim ve Alçak Gerilim (YG/AG) Elektrik Otomasyon sistemlerinin, Jeneratörlerin, Kesintisiz Güç Kaynaklarının (UPS), Yenilenebilir ( Güneş ve Rüzgar) Enerji Sistemlerinin, Pist Özel Aydınlatma Sistemlerinin uluslararası standartlarda bakım, onarım, işletme ve projelendirme işlemlerini gerçekleştirir.”
